Kitle imha silahları - II

Yaman Törüner

Kitle imha silahları, ilk kez Birinci Dünya Savaşı sırasında kullanıldı. 22 Nisan 1915’te başlayan 6 haftalık sürede kullanılan kitlesel imha yöntemleri, savaş tarihini tamamen değiştirdi.

Birinci Dünya Savaşı sonuna kadar, Almanların kullandığı bombaların % 30’u zehirli gaz ihtiva ediyordu. Sivil Lusitania gemisinin batırılması ile 128 vatandaşını kaybeden Amerika, 1917’de Fransa’ya 2 milyon Amerikan askeri gönderdi. İngilizler ise Birinci Dünya Savaşı’nda Londra’ya zeplinle yapılan hava saldırısının öcünü, İkinci Dünya Savaşı’nda, Hamburg ve Dresden’i bombalayarak aldılar.

Kimyacıların savaşı
Birinci Dünya Savaşı sırasında, yarısı Almanlar tarafından olmak üzere, 124 bin ton zehirli gaz kullanıldı. Almanlarla başlayan gaz kullanımı, kısa süre sonra, İngiliz ve Amerikalıların da gaz bombaları üretimine neden oldu. Kasım 1918’e kadar, ABD’li kimyagerler 65 ayrı ölüm gazı projesi üzerinde çalıştı. Bunlardan birinin birkaç damlası bile, bir ağacı bir saat içinde öldürebilecek güçte idi.
ABD Maryland’deki kimyasal gaz üretim tesislerinde, 48 bin işçi çalışıyordu. Fabrika için 40 milyon dolar harcanmıştı ve burada günde 2 bin kimyasal bomba imal ediliyordu. Birinci Dünya Savaşı sırasında 1.3 milyon kişinin kimyasal silahlarla zehirlendiği ve savaş sırasındaki kayıpların % 1 ila 4’ü arasındaki miktarın, doğrudan kimyasal gazlar nedeni ile oluştuğu hesaplanıyor.

Biyolojik silahlar
1925 yılında yapılan Cenevre Protokolü ile kimyasal ve biyolojik silahların ve her çeşit zehirli gazın, savaşlarda kullanımı yasaklandı. Öte yandan, 1920’li yıllarda ortaya çıkan ve 30 milyon kişinin ölümüne yol açan İspanyol gribinin, bir biyolojik silah kullanımı sonucu başlayıp başlamadığı, hala tartışılıyor. Yine bu dönemde, İngiltere’de görülen bir grip çeşidi, 7 bin kişinin ölümüne neden olmuştu. Bu dönemdeki ayrı bir grip salgınında ise, yarım milyon Amerikalı öldü.

Cenevre protokolü
Cenevre Protokolü, 1975’e kadar Amerikan Senatosu tarafından kabul görmedi. Japonya ise, Protokolü İkinci Dünya Savaşı’nda yenildikten sonra imzaladı.
Birinci Dünya Savaşı sonlarında, Kral Faysal’ı korumak üzere, Irak’ın kürt bölgelerinde, İngiltere’nin zehirli gaz kullandığı biliniyor. 1936’da İtalyanlar, Habeşistan işgali sırasında, “hardal gazı” kullandılar.
10 binlerce Habeş, bu gazın kurbanı oldu. 1936 yılından 1945 yılına kadar, Japonya, Çin işgali sırasında sivil hedefleri sürekli olarak kimyasal silahlarla bombaladı.
Yine, 1937 Nisan’ından itibaren, İspanya’da Franko rejimini destekleyen Alman ve İtalyan uçakları, Bask Bölgesi’ndeki Guernica’yı kimyasal silahlarla bombaladılar ve 1600’den fazla sivilin ölümüne yol açtılar.
Picasso’nun ünlü “Guernica” tablosu, bu mezalimi anlatır.
Birinci Dünya Savaşı, “kimyacıların savaşı” olarak kabul edilirken; İkinci Dünya Savaşı, “fizikçilerin savaşı” olarak bilinir. Bunun da başlıca sebebi, İkinci Dünya Savaşı sırasında atom bombasının kullanılmış olmasıdır.