Nebati yağımızda palm yağı var

Güngör Uras

Halkımız yılda kişi başına 1 kilo 200 gram tereyağı tüketiyor. Tereyağı dışında yağ ihtiyacının büyük kısmını, yağlı tohumlardan üretilen yağlarla karşılıyor. Bunlara genel olarak nebati yağ deniliyor. Halkımızın tükettiği nebati yağ toplamı yılda kişi başına 24 kg’ın üzerinde.

Yılda kişi başı 24 kg toplam nebati yağ tüketimin 8 kg’ı margarin, 16 kg’ı sıvı bitkisel yağ.

Sıvı bitkisel yağın, 12 kg’ı ayçiçeği yağı, 2 kg’ı zeytinyağı, kalanı mısırözü, kanola, soya, çiğit yağı gibi yağlar.

Nebati yağ tüketiminin büyük bölümü hanelerde yapılan tüketim. Kalanı, gıda maddeleri üretiminde kullanılan ve gıda maddeleri içinde dolaylı olarak tüketilen yağlar.

YAĞLI TOHUM ÜRETEMEDİK

Hem katılaştırılmış nebati yağ olan margarini, hem sıvı yağı üretmek için yağlı tohuma ihtiyacımız var. Biz ayçiçekten, pamuk tohumundan ve de çok az da soya tohumundan yağ çıkarıyoruz. Ayçiçek yağı üretimimiz 977 bin ton, pamuk yağı (çiğit) üretimimiz 121 bin ton dolayında. Buna karşılık yıllık bitkisel yağ ihtiyacımız 2 milyon tona yükseldi. Geçen yıl 1 milyon 927 bin ton olarak hesaplandı.

İç talep yanında ihracat için de nebati yağ üretimimiz var. Yılda 760 bin ton likit yağ, 170 bin ton margarin olmak üzere 930 bin ton nebati yağ ihracatı gerçekleştiriyoruz.

İç pazar ve ihracat için üretilen nebati yağları üretmek için ve de bunlara ek olarak hayvan yemi üretmek için yağlı tohuma ihtiyacımız var. Yağlı tohum üretimimiz yetersiz.

Toplam nebati yağ üretiminin sadece yüzde 30’unu yerli yağlı tohumla karşılayabiliyoruz. Kalanı için yağlı tohum ve ham yağ ithal ediyoruz.

PALM YAĞINA BAĞLIYIZ

İthal edilen 1.5 milyon ton dolayındaki ham yağın (689 bin tonu) yaklaşık 700 bin tonu palm yağı.

Palm yağı genelde sıvı yağ olarak tüketilmiyor. Margarin şeklinde katılaştırılan nebati yağların üretiminde palm yağı kullanılıyor.

Gıda sanayinde unlu mamuller, pasta, çikolata, dondurma ve benzeri ürünlerde palm yağı kullanımı var. Kızartmalık yağ olarak restoranlarda kullanılabiliyor.

Sabun, kozmetik, boya ve yem sanayi palm yağı kullanan sanayi dalları.

Dünya piyasasında palm yağının rafine edilmişinin fiyatı diğer nebati yağlara göre düşük.

Malezya menşeli palm yağı Türkiye’ye düşük gümrükle giriyor. İşte bunun içindir ki şimdilerde içeride tüketilen nebati yağın yaklaşık dörtte biri Malezya menşeli palm yağı. Palm yağı palmiye bitkisinin meyvesinden elde ediliyor. Malezya dünyanın en büyük palm yağı üreticisi.