Dolar bu... Çıkar, iner, yarın ne olur belli değil

Güngör Uras

Dolar fiyatı daha ne kadar çıkacak beklentisindeyken, kısa sürede dolar fiyatı daha ne kadar iner beklentisine girdik.

Doları olanlar da olmayanlar da merak ediyorlar. “Dolardaki ucuzlama devam eder mi? Dolar daha ne kadar ucuzlar?

Dolar fiyatı, altın fiyatı ve faiz oranları konusunda tahmin yapmak, “inecek-çıkacak” diyerek ahkâm kesmek zor ve risklidir.

Ama olan biteni de izlemekte yarar vardır. Dünyada olan biten bizim dışımızda olup bitiyor. Ama içeride olan biteni izleyen iki kaynak var: (1) Tahtakale, (2) Finans piyasası uzmanları.

DÜNYADA NE OLDU?

Dışarıda olan bitenler özetle şöyle:

Son 4 günde dolar değer kaybediyor. Doların değer kaybı “Dolar Endeksi”nden izleniyor.

Doların değer kaybetmesinin değişik nedenleri var. Parasını dolara bağlamak isteyenler, küresel fonlar, (1) ABD’nin kısa sürede ve hatta 2016 yılının tamamında faizleri artırmayacağını tahmin etmeye başladılar. (2) FED faizi artırdı ama ABD’de faizler beklenen ölçüde yükselmiyor. Faizin yüzde 0.50’lerden yüzde 1.50’lere çıkması beklenirken yüzde 0.75’lere çıktı.

ABD’de faizin artmayacağına ilişkin tahminler petrol fiyatlarına yansıdı. Petrol fiyatları az da olsa artmaya başladı.

Çin’deki küçülmenin ilk beklentiler kadar ciddi olmayacağı, Japonya’nın ise negatif faiz uygulamasında iyileşmeye gideceği ortaya çıktı.

İşte bunlar sonucu dolar değer kaybediyor. Dolar/Euro paritesi 1.09‘lardan 1.11’lere yükseldi. 1.12 ve hatta 1.14’lere gitme olasılığı var.

BİZDE NE OLUYOR?

Dünyada pişer, bize de düşer. Dünyada dolar değer kaybetmeye başlayınca, bizde de dolar fiyatı ucuzluyor. Terör, anayasa tartışmaları, ocakta ihracatın yüzde 21 gerilemesi, turizmde girişlerin durması, ocak enflasyonunun yüzde 10’a yaklaşması, ekonomideki yavaşlama bizde dolar fiyatını neredeyse hiç mi hiç etkilemez hale geldi. Şubat ayının ilk gününden bu yana dolar fiyatı geriliyor. Finans piyasalarındaki oyunculara güven veren iç gelişmeler var: (1) Ocak ayı sonunda Hazine 10 yıl vadeli dolar tahvillerini yüzde 11.20 bileşik faizle satmıştı. Hazine’nin satışından sonra ABD 10 yıllık kâğıtlarının faizi yüzde 2.09’dan yüzde 1.90’a gerileyince, bizim 10 yıllıkların faizi de yüzde 11.20’den yüzde 10.60’a geriledi.

ŞİRKETLER ALMIYOR

(2) İran’ın ambargo nedeniyle Türk bankalarında birikimi oluştu. Bu birikimlerin döviz olarak çekilmesi tehlikesi vardı. Birikimlerin TL olarak kullanılabileceği anlaşıldı. Bu da piyasayı rahatlattı. (3) Üretimin yavaşlaması nedeniyle ithalat talebi yavaşladı. (4) Şirketlerin nakit durumları rahat değil. Şirketler döviz satın alma gücünü kaybetti. (5) Kapalıçarşı ve kuyumcu talebi bireysel (günlük) dolar alım satım ağırlıklı talep. Bu nedenle alım ve satımlar birbirini neredeyse dengeliyor.

Bana bunları anlatanlara sordum: “İyi de önümüzdeki günlerde dolar fiyatı ne olur?“ dedim. Cevap:”Bu konuda tahmin yapmak güç. Ama görünen o ki dışarıda doların değer kaybının rüzgârında bizde de dolar fiyatı 2.90’ın (belki de) altına inebilir. Veya 2.90 TL dolayında kalabilir. Önümüzdeki 2 ay bu seviyelerde kalma olasılığı büyük. Ama 2 ay sonrası için bir şey söylenemez.

(Uyarı: Bu yazı, olan biteni anlatmak için yazıldı. Kimseye al-sat tavsiyesi içermiyor. Almak da satmak da kişinin kendi kararına bağlıdır. Kendsorumluluğundadır.)