BoJ’u hafife almayın

20.09.2016 12:35
Piyasalar uzun süredir Japonya Merkez Bankası’nın bir sonraki adımının ne olacağı sorusuna cevap arıyor. Geçtiğimiz toplantıda politika faizi ve parasal genişleme programında değişikliğe gitmeyen Japonya Merkez Bankası ABD doları borç verme programını 24 milyar dolara, ETF alım miktarını ise 3.3 trilyon yenden 6 trilyon yene çıkarmıştı. Temmuz ayından istediğini bulamayan piyasa Eylül ayı toplantısında bankadan yeni bir hamle bekliyor. Fakat bu hamlenin her zamanki gibi sözlü yönlendirme mi yoksa negatif faizlerde bir derinleşme mi olacağı merak konusu. 

Banka bu toplantıda aksiyon almayıp sözlü yönlendirmeye başvurabilir. Fakat sözlü yönlendirmelere doyan piyasa, BoJ’un cephanelerinin tükendiğine inanıyor. Kuroda her ne kadar yeni araçlar ile para politikasında düzenlemelere gidileceğinin sinyallerini verse de piyasalar bankadan somut bir hamle görmeden rahatlamayacak. BoJ Başkanı Kuroda geçtiğimiz dönem açıklamalarında negatif faizin derinleştirilebilmesi için yeterli alanın varolduğuna dikkat çekmişti. Kuroda’nın gerçekleştirdiği diğer açıklamalar ise fiyatlamanın tersine dönmesini sağladı. Bankacılık karlarındaki düşüşe dikkat çeken Kuroda piyasalarca negatif faizlerin sonuna gelindiği şeklinde yorumlandı. 

Benzer zamanlarda ise Japonya Bankacılık Endeksinde sert satışlar görüldü. Endeks yıl başından itibaren yüzde 30’dan fazla değer kaybederken negatif faizin derinleşmesi hem karlılıkları hem de endekste yeni bir satış hareketini beraberinde getirebilir. Negatif faizin etkisi konusunda endişeli gözüken isimlerin başında Japon Bankacılar Birliği Başkanı Takeshi yer alıyor. Emtia fiyatlarındaki düşük seyir ve sıfıra yakın faiz oranlarının bankacılık açısından zor bir yıla işaret ettiğini söyleyen Takeshi aynı zamanda yeni faiz indirimlerinin yan etkilerinin piyasadaki pozitif algıdan fazla olabileceğini dile getirdi. Gidişat ise banka karlılığının Mart 2017’ye kadar yüzde 6.9 daha düşeceğini gösteriyor. Japon bankaları dünyada düşük maliyetlere borçlanabilme açısından İsveç’in ardından ikinci sırada yer almakta. Böylelikle İsveç ile aralarındaki farkı iyiden iyiye kapatacak olan Japonya birinci sıradan gözünü ayırmıyor.

BOJ HEDEFLERİNDEN UZAK

BoJ, 2016 yılının ilk toplantısında 20 baz puanlık bir indirimle negatif faize merhaba dedi. Yılbaşından bu yana uygulanan negatif faiz ile  Japonya Merkez Bankası bankalara “parayı bana getirme piyasaya kredi ver” mesajı vermeye çalışıyor. Fakat uygulanan bu politikadan istenilen verimin alınıp alınmadığı  hala büyük bir tartışma konusu. Çünkü ülkenin enflasyon ve büyüme rakamlarına baktığımızda uzun yıllardır uygulanan genişleyici para ve maliye politikalarına rağmen kronik sorunların halen çözülemediğini görüyoruz. Enflasyon görünümü zaman zaman pozitif bölgede seyretse de son derece istikrarsız bir seyir ile karşılaşıyoruz. Son açıklanan veri ile birlikte Temmuz ayı enflasyonunda eksi yüzde 0.4 ile son üç yılın en hızlı düşüşlerinden biri yaşandı. Büyüme tarafının da enflasyondan pek farklı olmadığını söyleyebiliriz. Ülke ekonomisi bazı dönemlerde daralırken bazı dönemlerde ise nitelikli büyüme rakamlarına ulaşamıyor. Çünkü ekonomide yakalanılan gelişmelerin daha çok hükümetin kamu harcamaları ile finanse edildiğini görüyoruz. 

EYLÜL AYI TOPLANTISINDAN NE ÇIKAR ?

Başbakan Abe’nin ekonomik danışmanı Hamada’nın açıklamaları ise ayrı bir tartışma konusu yaratıyor. BoJ’un hamle yapmadan önce Fed’in faiz oranı kararını beklemesi gerektiğini dile getiren Hamada yapılan hamlenin ardından Yen’deki olası zayıflamanın Fed toplantısıyla son bulacağından endişelenmiş. Zayıf Yen’de ısrarcı olan merkez bankasının hali hazırda şahinleşmiş Fed üyeleri ve iyi gelmeye devam eden ABD datalarından daha uygun bir zaman dilimi bulması çok zor olduğunu düşünüyorum. Fakat bankanın negatif faizi derinleştirmeden önce farklı düzenlemelere gitmesi piyasalarca daha iyimser bir şekilde karşılanabilir. Özellikle negatif faiz uygulamasından zarar gören sektörlere yönelik özel teşvikler bu adımın başlangıcı olabilir. Şimdiye kadar bekle – gör politikasını başarıyla yerine getiren bankanın bu toplantıda da sakin kalıp yapılan son hamlelerin etkilerini gözetmesini ana senaryomuz olarak düşünüyoruz. Yılın kalan kısmında ise banka yaratıcı fikirler ile karşımıza çıkmaya hazır olacaktır.

Selim Önay
IşıkFX Araştırma Uzmanı