`O yavaşlama TÜFE`de belirleyici oldu`

TCMB, Nisan ayında işlenmemiş gıda enflasyonunda süregelen yavaşlamanın tüketici enflasyonu üzerinde belirleyici olmaya devam ettiğini bildirdi.

Döviz kurlarının yıllık enflasyon üzerindeki birikimli etkilerinin azalmaya devam edeceğini kaydeden TCMB, "Bu doğrultuda çekirdek göstergelerin ana eğilimlerindeki iyileşme sürerken yıllık enflasyonlarındaki düşüşün halen sınırlı kaldığı gözlenmektedir" değerlendirmesinde bulundu. 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayınlandı. Raporda şu ayrıntılara yer verildi:

"Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 0,78 oranında artmış ve yıllık tüketici enflasyonu 0,89 puan düşerek yüzde 6,57 olmuştur. Bu dönemde H ve I endekslerinin yıllık değişim oranları sırası ile 0,11 ve 0,09 puan azalarak yüzde 9,21 ve 9,41 olarak gerçekleşmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, gıda grubu katkısının bir önceki aya göre 0,80 puan gerilemesi dikkat çekmiştir. Bu dönemde enerji ve temel mal gruplarının katkılarında kayda değer bir değişiklik olmazken hizmet grubu katkısında sınırlı bir azalış gözlenmiştir.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin devam ettiği gözlenmiştir. Hizmet grubu ana eğilimi bir miktar düşüş kaydetse de yüksek seviyesini korumuştur. Temel mal grubu eğilimindeki zayıflama sürerken giyim grubu dışlandığında iyileşmenin daha belirgin olduğu gözlenmiştir. 

Nisan ayında hizmet fiyatları yüzde 0,64 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu 0,10 puan düşüşle yüzde 8,76 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon, diğer hizmetler ve lokanta-otel gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükselmiştir. Özellikle kira enflasyonu yüzde 8,39’a ulaşarak dikkat çekmiştir. Gıda fiyatlarındaki olumlu seyrin etkisiyle lokanta-otel alt grubunda aylık fiyat artışları yavaşlamaya devam ederken diğer alt gruplarda hızlanmıştır. Bu dönemde, temelde havayolu taşımacılığı kaynaklı ulaştırma fiyatlarında yüksek artışlar kaydedilmiştir. Diğer hizmetler grubunda ise fiyat artışları itibarıyla ev içi hizmetler, sigortacılık ve eğlencekültür kalemleri öne çıkmıştır. Özetle, gıda fiyatlarının olumlu yansımalarına karşın katılıklar ve ücret kaynaklı etkilerin hissedildiği hizmet grubunda yıllık enflasyon yüksek seviyesini korumuştur.    

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Nisan ayında yüzde 10,11 ile yatay seyretmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon giyim grubunda artarken diğer gruplarda sınırlı bir düşüş kaydetmiştir. Dayanıklı mal grubunda aylık değişimler itibarıyla mobilya ve beyaz eşya fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır. Bu iki grupta yılın ilk dört ayındaki birikimli enflasyon sırasıyla yüzde 6,72 ve yüzde 3,98’e ulaşmıştır. Bu dönemde giyim ve dayanıklı dışı temel mal enflasyonu sınırlı bir miktar gerilese de yüksek seviyesini korumuştur. Yakın dönemde istikrarlı seyreden Türk lirasına karşın Nisan ayında temel mal grubu enflasyonu yüksek seyretmeye devam etmiştir.   

Enerji fiyatları Nisan ayında yüzde 0,34 oranında artmıştır. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki yükselişin sürmesiyle yüzde 1,12 oranında artan akaryakıt fiyatları belirleyici olmuştur. Diğer taraftan tüp gaz ve katı yakıt fiyatları düşüşünü sürdürmüştür. Bu gelişmeler sonucunda, yıllık enerji enflasyonu 0,10 puan gerileyerek yüzde 1,74 olmuştur. 

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu son üç ayda belirgin bir yavaşlama kaydetmiştir. Bu grupta yıllık enflasyon, temelde taze meyve-sebze fiyat gelişmelerine bağlı olarak, Nisan ayı itibarıyla yüzde 1,38’e gerileyerek endeks tarihindeki en düşük seviyeye ulaşmıştır. Meyve ve sebzelerde artan ürün arzı gıda fiyatları üzerinde aşağı yönlü bir etki oluşturmaktadır. Bunun yanında kırmızı et fiyatları alınan tedbirlerin etkisiyle son aylarda nispeten ılımlı bir seyir izlemektedir. Bu gelişmelerle işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu Nisan ayında belirgin olarak gerileyerek yüzde -5,94 olmuştur. İşlenmiş gıda yıllık enflasyonu ise bu dönemde 0,18 puan azalışla yüzde 8,67 olarak gerçekleşmiştir. Bu grupta, ekmek ve tahıl ürünleri fiyat gelişmeleri daha olumlu bir görünümü sınırlarken alkolsüz içeceklerde devam eden fiyat artışları dikkat çekmiştir. 

Bu dönemde, gıda enflasyonundaki belirgin yavaşlama neticesinde gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 3,57’ye, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise  sınırlı bir azalışla yüzde 7,95’e gerilemiştir.  

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Nisan ayında yüzde 0,52 oranında artmış, yıllık enflasyon baz etkisiyle 0,93 puan azalarak yüzde 2,87 olmuştur. Aylık artışta, başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki yükseliş belirleyici olurken Türk lirasındaki istikrarlı seyir bu etkiyi sınırlamıştır. Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 4,11’e, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 6,16’ya gerilemiştir.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Nisan ayında sermaye mallarındaki sınırlı azalışa karşılık diğer alt grup fiyatlarında artış gözlenmiştir. Ara malı imalatı fiyatlarındaki artışta (yüzde 0,47) demir-çelik ürün fiyatları belirleyici olmuştur. Bu dönemde dayanıksız tüketim mallarında beyaz et fiyatları kaynaklı yüksek bir artış kaydedilmiştir. Sermaye malı imalatında motorlu kara taşıtlarındaki fiyat düşüşü öne çıkmıştır. Mücevherat dışı dayanıklı tüketim malları fiyatlarındaki artışta ise mobilya fiyatları belirleyici olmuştur. Sonuç olarak Nisan ayında, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar zayıf seyrini sürdürmüştür."